Nederlandse organisaties bevinden zich nog altijd in de ontkenningsfase over de nieuwe Wet bescherming klokkenluiders. Dit blijkt uit de gesprekken die De Integriteitscoördinator met zo’n honderd verschillende soorten organisaties van diverse grootte in de afgelopen maanden heeft gevoerd.
Op 18 februari 2023 is de Wet bescherming klokkenluiders grotendeels in werking getreden. Hoewel de wet het gevolg is van een Europese richtlijn die al meer dan een jaar geleden ingevoerd had moeten zijn, lijken de meeste organisaties nog altijd geen stappen te zetten om eraan te voldoen. Uit de gesprekken die wij hebben gevoerd blijken veel organisaties zich nog niet te realiseren dat er iets ingrijpend is veranderd.
De Wet bescherming klokkenluiders is in het leven geroepen om een grotere groep klokkenluiders beter te kunnen beschermen. Ook kunnen er meer zaken gemeld worden. Als gevolg daarvan moeten duizenden Nederlandse organisaties hun klokkenluiderregeling aanpassen en één of meerdere, onafhankelijke coördinatoren aanstellen om meldingen te ontvangen en/of op te volgen. Toch lijken organisaties nog massaal in de ontkenningsfase te zitten en maken ze nog geen aanstalten om hun processen hiernaar vorm te geven.
Uit de gesprekken die De Integriteitscoördinator met al die organisaties heeft gevoerd, blijkt eveneens dat organisaties vaak niet weten hoe dit te organiseren. Te vaak zien wij nog procedures voorbij komen waarbij de vertrouwenspersoon is aangesteld als meldpunt en de opvolging gebeurt door de Directie. Maar wie is dan de onafhankelijke persoon die de meldingen ontvangt, uitzoekt of datgene wat de klokkenluider beweert juist is, de communicatie met de klokkenluider verzorgt en tegelijkertijd diens identiteit vertrouwelijk houdt?
In de loop van dit jaar moeten organisaties ook nog eens anonieme meldkanalen inrichten. Het is nog niet helemaal duidelijk hoe dit in Nederland zal uitpakken. Ook is nog niet bekend hoe hoog de boetes gaan worden.
“Dit alles zorgt ervoor dat bedrijven nog enigszins achterover leunen, terwijl ze aan de slag moeten om zaken goed te regelen. Dit is sowieso een goed idee. Wanneer organisaties een open cultuur hebben, waarin iedereen zich veilig kan uitspreken, worden mogelijke problemen eerder gesignaleerd en neemt het vertrouwen in de onderneming toe. Het lijkt er zelfs op dat organisaties met meer meldingen financieel beter presteren. Het lijkt me interessant om dit in de toekomst nader te onderzoeken,” aldus Geert Vermeulen, CEO van De Integriteitscoördinator.
Ons bericht is onder andere geplaatst op de websites van Executive Finance, Boom Management, Beveiligingswereld, de Global Risk Community en Kijk op Noord-Holland. Meer weten hierover? Volg dan onze cursus of vraag onze whitepaper aan.
