De Wet bescherming klokkenluiders is nog niet definitief aangenomen. In oktober zal de Tweede Kamer zich opnieuw buigen over het wetsvoorstel. Na de Tweede Kamer dient ook de Eerste Kamer de wet nog aan te nemen. Toch verwachten wij dat dit niet lang meer zal duren, nu de druk vanuit de Europese Commissie toeneemt.
Eerder informeerden we u dat de Minister van Binnenlandse Zaken het parlement aanspoort om huidige wetsvoorstel zo spoedig mogelijk aan te nemen. Zij moest uiterlijk 15 september de Europese Commissie informeren over de stand van zaken. Vervolgens zal de Europese Commissie binnen twee maanden besluiten om al dan niet een zaak tegen Nederland aan te spannen voor het Europese Hof van Justitie, omdat Nederland de Europese richtlijn ter bescherming van klokkenluiders uiterlijk 17 december 2021 had moeten invoeren. Er dreigt dan een boete van meer dan 100 miljoen euro.
Tijdens de procedurevergadering van de Tweede Kamercommissie van Binnenlandse Zaken op 15 september was merkbaar dat de regeringsfracties dit vooruitzicht niet heel prettig vinden en nu haast willen maken met de behandeling van de wet. Op 6 oktober staat er een Ronde Tafelgesprek in de Tweede Kamer gepland. Er zal dan o.a. met het Huis voor Klokkenluiders, Transparency International Nederland (TI-NL) en de FNV gesproken worden.
Eén van de onderwerpen zal ongetwijfeld de kwestie zijn of bij een misstand naar nationaal recht, het maatschappelijk belang in het geding moet zijn. In de toelichting bij de tweede wijziging van het wetsvoorstel staat omschreven wat hiermee bedoeld wordt. Daarbij wordt gerefereerd naar een toelichting bij de behandeling van het wetsvoorstel van de huidige Wet Huis voor klokkenluiders. Zo moet het er om gaan dat (1) de misstand uitstijgt boven een individuele kwestie of een persoonlijk conflict. Daarnaast moet er (2) sprake zijn van een patroon of een structureel karakter, of van een zodanig ernstige of omvangrijke misstand dat doordoor het algemeen belang wordt geraakt. Zowel TI-NL als de FNV vinden dat het criterium van het maatschappelijk belang geschrapt moet worden. De Integriteitscoördinator is het daarmee eens.
Ook het expliciet opnemen van de mogelijkheid dat er anoniem gemeld kan worden zal weer aan de orde komen. Net als TI-NL zijn wij daar een voorstander van. Overigens: organisaties die moeten voldoen aan de Wet ter bestrijding van witwassen en de financiering van terrorisme (Wwft), dienen dit op basis van de Wwft sowieso al aan te bieden. Zie verder ook ons vorige artikel over de voortgang met betrekking tot de Wet bescherming klokkenluiders.
De datum voor de inbreng van een nader verslag is vastgesteld op 19 oktober a.s. De Tweede Kamercommissie hoopt dat op die dag de juridische wetenschapstoets en het advies van de Raad van State over het laatste gewijzigde wetsvoorstel ook beschikbaar zijn. De regering is gevraagd uiterlijk 31 oktober de nota naar aanleiding van het verslag te doen toekomen aan de Kamer. In november kunnen er dan hopelijk spijkers met koppen geslagen worden. Waarschijnlijk gaat de wet in de week van 7 november behandeld worden in de Tweede Kamer, waarna er op 15 november over gestemd kan worden.
De Minister heeft beloofd dat zij in een later stadium nog terug zal komen op een aantal uitstaande zaken, zoals:
– boetes voor werkgevers wiens klokkenluider procedure niet voldoet aan de wet.
– benoeming van een instantie die toeziet op de introductie van interne meldkanalen
– het aanbieden van de mogelijkheid tot anoniem melden al dan niet wettelijk verplicht maken
– het instellen van een fonds voor klokkenluiders
Een aantal partijen ziet graag dat dit al meteen geregeld wordt in de nieuwe wet. Abonnees op onze nieuwsbrief houden wij uiteraard op de hoogte van de voortgang. En wilt u meer weten over de nieuwe wetgeving? Volg dan de cursus Wet bescherming klokkenluiders.
