De Portugese klokkenluider en hacker Rui Pinto is veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf in Portugal. Hij was in 2019 al gearresteerd in Hongarije. Hoe zit dat, is hij als klokkenluider niet beschermd onder de nieuwe EU-wetgeving?
Rui Pinto is bekend als klokkenluider van de Football Leaks en de Luanda Leaks. Verdiep je in de Football Leaks en de lust tot het kijken van voetbal vergaat je. Door het werk van Pinto weten we nu hoe grote sterren als Cristiano Ronaldo, Neymar, James Rodriguez, Radamel Falcao, Angel di Maria en Gareth Bale enorme bedragen verdienden, evenals hun agenten, en daarbij er op creatieve wijze in slaagden om amper belasting te betalen. Zij dragen dus amper bij aan publieke voorzieningen en de sociale zekerheid. Oftewel: zij weigeren de mensen te steunen, vaak hun grootste supporters, zonder wie zij zelf nooit zoveel geld zouden verdienen. Sommige van deze spelers hebben alsnog moeten schikken met de belastingdienst, maar niemand hoefde de gevangenis in. Uit publicaties van NRC bleek dat sommige van deze geldstromen via Nederland liepen.
In Nederland zijn de Football Leaks vooral bekend omdat het de overeenkomsten tussen het Doyen Investment Fund en FC Twente onthulde. Uiteindelijk mocht FC Twente drie jaar lang geen Europees voetbal spelen. Nu had Pinto in eerste instantie geprobeerd om Doyen af te persen; dat was natuurlijk niet zo netjes. Sowieso had hij de informatie op onrechtmatige wijze verkregen.
Vervolgens onthulde Pinto ook de Luanda Leaks. Hierdoor werd duidelijk hoe Isabel dos Santos, de dochter van de voormalige president van Angola, erin slaagde om ten koste van de bevolking de rijkste vrouw van Afrika te worden. Ook hier bleken constructies via Nederland te lopen. Angola probeert nu via de Nederlandse rechtbanken een deel van het geld terug te krijgen; dat lijkt te gaan lukken.
Pinto heeft dus zeker misstanden onthuld en kan gezien worden als een klokkenluider. Hij had ze echter niet eerst bij de autoriteiten aangekaart. De vraag is wel, of die dan in actie waren gekomen. Belangrijker is, dat hij niet (altijd) vanuit een werk-gerelateerde context deze informatie onthulde. Daarom is hij als klokkenluider niet beschermd door de nieuwe wetgeving.
Vanwege een amnestieregeling voor jonge criminelen hoeft hij overigens niet de cel in.
Meer weten? Op 1 december geeft De Integriteitscoördinator weer een cursus Wet bescherming klokkenluiders. Je kunt ook onze whitepaper aanvragen of je abonneren op onze nieuwsbrief.
